26 Nentor 2025

Pikturat erotike nuk janë një zbulim i pazakontë në Pompei, por ky përshkrim i veçantë i mitit grek “Leda dhe Mjellma” ka disa elementë unikë.

Arkeologët kanë zbuluar një afresk mahnitës erotik të Romës së Lashtë në një zonë gërmimesh në Pompei. Vepra paraqet mitin grek të “Ledës dhe Mjellmës”, një histori që ka frymëzuar artistët për shekuj me radhë.

Sipas IFL Science, afresku u gjet në një dhomë gjumi të lashtë, e cila u shkatërrua pas shpërthimit vdekjeprurës të malit Vezuv rreth 2,000 vjet më parë. Zbulimi u bë gjatë një projekti restaurimi në lagjen luksoze të Via del Vezuvi. Në këtë zonë janë gjetur edhe piktura të tjera erotike, ndaj gjetja nuk është e pazakontë.

Ajo që e bën këtë afresk të veçantë është ruajtja e tij e jashtëzakonshme dhe ngjyrat mahnitëse që kanë mbetur të paprekura që nga shpërthimi i vitit 79 pas Krishtit.

Sipas agjencisë italiane të lajmeve ANSA, pronari i dhomës së gjumit ka të ngjarë të ketë qenë një tregtar i pasur, ndoshta një ish-skllav që kërkonte të ngrinte statusin e tij shoqëror duke përdorur referenca ndaj miteve të kulturës së lartë.

Miti i Ledës dhe Mjellmës

Historia tregon se Zeusi iu shfaq Ledës, mbretëreshës së Spartës, duke kërkuar mbrojtje nga një shqiponjë. Ai mori formën e një mjellmeje, arsye pse — në mit — shqiponja e ndiqte. Pasi rreziku kaloi, Zeusi në formë mjellme e josh Ledën, edhe pse ajo ishte e martuar me Tindareun dhe pati fjetur me të po atë natë. Si rezultat i takimeve me të dy, Leda polli dy vezë.

Nga këto vezë lindën katër fëmijë: dy të Zeusit — Helena e Trojës dhe Poluksi — dhe dy të Tindareut — Klitemnestra (që më vonë vrau Agamemnonin) dhe Kastori.

Edhe pse ky motiv ishte i zakonshëm në artin romak, afresku i zbuluar në Pompei dallon për disa arsye. Në shumicën e paraqitjeve të tjera, Leda qëndron në këmbë, ndërsa këtu paraqitet ulur; çifti zakonisht paraqitet në një çast pasioni të kapur në befasi, gjë që këtu mungon; dhe Leda është pikturuar në një mënyrë që duket sikur shikon drejtpërdrejt vizitorin sapo ai hyn në dhomë.

Massimo Osanna, drejtori i parkut arkeologjik të Pompeit, theksoi veçantinë e kësaj pikture në një video zyrtare:
“Ky afresk, krahasuar me të tjerët e Pompeit dhe botës romake, karakterizohet nga një sensualitet i theksuar. Ai paraqet Ledën duke mirëpritur mjellmën në prehrin e saj.”

Autoritetet aktualisht po shqyrtojnë nëse afresku duhet zhvendosur në një vend tjetër, ku publiku të mund ta admirojë më lehtësisht.